zondag 29 september 2013

Creatief verrast door zesjarigen

Het was een behoorlijk snel in elkaar gestoken muzische les.  Ik moet het nog terug gewoon worden, lesgeven op vrijdagnamiddag.  De vorige jaren mocht ik dan steeds aan computers prutsen tijdens mijn ICT-uren.  Dit schooljaar paste dat niet in de planning.  Waardoor ik mijn eenaatjes opnieuw een zalig weekend kan toewensen.

Op vrijdagnamiddag staat op school steevast muzische vorming gepland.  Dat is al jaren zo.  Toch liet ik me verrassen, die eerste vrijdag.  's Middags de mogelijkheden overlopen.  Het was kort dag.  Met dank aan Pinterest en de verzameling geweldige ideeën aldaar, koos ik ervoor mijn leerlingen te laten kennismaken met de doodlewereld.  Doodles is een verzameling kleine, vaak snel getekende vormpjes, karakters of tekeningetjes samen op een blad.  Ik snuister graag, bij een overvloed aan tijd, tussen doodles van anderen.  De eenvoud ervan spreekt aan.  Enkel zwart en wit.  Een volledig blad gevuld met tekeningetjes of patronen.  De drukte van de prent geeft rust.  Het zijn al die kleine onderdeeltjes van die grote machine die de aandacht nemen.  Je kan er in verdwalen zonder het beeld van het geheel te vergeten.



Aan de slag, dus!  Starten deden we met lijnen.  Een aviertje vol.  Horizontaal van rand naar rand.  Met de zwarte stift.  Een tweede aviertje volgt.  Lijnen kriskras door elkaar, opnieuw van rand naar rand.  Op deze manier maken we vormen.  Het derde aviertje krijgt vormpjes, figuurtjes en patroontjes.  Zo stellen we onze 'zentangle' samen.  Tijd voor het echte werk.  Met de nodige voorbereiding was het voor de eenaatjes vrij snel duidelijk hoe hun creatie er uit zou zien.  Op een groot stevig blad tekenden we lijnen die de randen van het blad met elkaar verbonden.  Zo mochten recht, schuin of gebogen zijn.  Kriskras door elkaar.  We mochten de gemaakte vormen niet uit het oog verliezen.  De grootte ervan was van belang.  Een heel groot wit vlak kreeg nog een extra lijn.  Ondertussen klonk de Buddha Bar muziek door de klas.  Spotify heeft ook in het onderwijs zo zijn voordeel.  De muziek zorgt voor een extra kalmte.  De kinderen aan het werk.  Allen strevend naar hun doel: geen plekje op het blad mag ongeschonden blijven.  Geïnspireerd door de voorbeelden die op het digibord verschijnen.  Op Pinterest maakte ik een bord aan met verschillende voorbeelden.  Niet om ze eenvoudigweg over te nemen, maar om ideeën op te doen.  Welke patronen kunnen de kinderen nog gebruiken?  Hoe worden de vormen verder gevuld?  Ook bij elkaar konden ze gaan kijken.  Met de nodige complimentjes werden de creaties van elkaar bestudeerd en goed bevonden.  En terecht.  Naarmate het werk vorderde, kwamen pareltjes te voorschijn.  Gemotiveerd door Buddha Bars geluidjes vonden de eenaatjes de rust in zich, wat uitermate bleek op hun blad.  



De werkjes maken me trots.  De leerlingen hebben heel wat in hun mars.  Door de juiste snaren te bespelen, overtuigen ze ook zichzelf van hun talent.  De achterwand van de klas is momenteel een schittering van kunstwerkjes.  Gemaakt met het nodige geduld en kunde.  Ze doen me denken aan een oude blog van Bram Faems waarin hij naast het proces van de lessen beeld ook steeds het product belangrijk achtte.  Niettegenstaande de recente visies op het muzisch onderwijs, mag een proces ook afgerond worden met een afgewerkt product dat er netjes uitziet.  Het wakkert de trots aan, geeft verantwoordelijkheid.  Aan de leerkracht om die zaken net te gebruiken in zijn muzische lessen!

zaterdag 7 september 2013

Diginaakt voor de klas

En toen gebeurde het.  Vijf minuten over negen, tijdens de tweede schooldag van het nieuwe schooljaar.  PLOF.  Een niet overdreven luid, maar toch opmerkelijk geluid.  Het kwam van boven.  Soms grap ik wel eens dat, in al ons enthousiast gehak-en-geplak, juf Els in de klas boven ons van haar stoel zou vallen.  Maar dit klonk anders.  Ongetwijfeld...  Ik wist niet wat ik hoorde.  Nooit gehoord, in mijn lokaal.  Alle ogen keken boven me uit.  Enkele monden open.  Een moment muisstil.  

"Meester, daar kwam rook uit!"

Ze zijn pienter, die nieuwe eenaatjes,  Ik heb ze nu al graag!  Niet wetend hoe te reageren, keek ik naar boven.  De projector die ons zonet nog op 'Het Vliegerlied' trakteerde, gaf een rood knipperend lichtje.  De lamp stuk.  Ontploft!

Daar stond ik dan.  Klaar om te starten aan 'maan'-dag 1, zoals de nieuwe les Veilig Leren Lezen heette.  De leerkrachtassistent van Zwijsen zou ons naadloos doorheen de leerstof leiden.  Ik ben fan!  Het sprekende bord dat samen met ons het nieuwe woord hakt en plakt.  De praatplaat die ons het ankerverhaal doet herbeleven.  De powerpoint voor de rekenles flitst door mijn hoofd.  Eén waarvoor ik gisterenavond nog op zoek was naar de juiste prenten.  De les wiskunde zou starten in de polyvalente zaal met een spel over meer en minder.  De schematische verwerking aan het bord zou meer abstractie geven om zo aan de slag te gaan in het rekenboek.  De kinderen keken al uit naar hun eerste les rekenen. 



Het moeten maar enkele seconden geweest zijn.  Toch flitste er veel door mijn hoofd.  Vooral de zin "Wat nu?" blijft me bij.  Ik zie me daar staan.  Alsof ik aankom in een zwembad zonder zwembroek bij te hebben.  Maar toch de Grote Sprong moet wagen.  Half ontredderd.  Back to basics.

Het digibord was de laatste vier jaar mijn partner in de klas.  Hij liet me niet in de steek.  Zelfs niet die keer toen ik de dag voordien tamelijk laat ging slapen wegens een niet te missen concert.  De stem nog schor, het hoofd vol muziek en de zin om terug te gaan slapen.  Het vertrouwen was groot.  Lesvoorbereidingen worden gevuld met online tools en games.  De laptop staat vol met presentaties en interactieve oefeningen.  Chrome staat standaard op mijn Yurls met digibordbronnen.  De wereld in de klas.  Afbeeldingen via Google ter verduidelijking.  Vreemd, hoe snel praktische hulpmiddelen gemist kunnen worden.  

Ik kan het me nog vaag herinneren: de tijd van het krijtbord.  Het pre-digitale lesgeven.  De dagelijkse dosis (krijt)stof die door de klas zweeft.  Bij het uitzwaaien van de leerlingen een doekje bevochtigen om het bord terug spik en span te krijgen.  Klaar voor de volgende dag.  De voorraad krijtjes die nog steeds in de kast staat, doet me nog regelmatig aan deze periode denken.  Ze worden af en toe gebruikt.  De zijvlakken van het krijtbord zijn verhuisd naar de blanke muren in de schoolgang.  Eenaatjes die klaar zijn, mogen hun creatieve kunsten hierop uitleven.

Gelukkig was de ontbloting van korte duur.  Op woensdag werd een nieuwe lamp besteld.  Op donderdag kwam ze aan op school.  De technieker in mij heeft het klaargekregen om de lamp op donderdagavond te vervangen.  We sprongen samen een gat in de lucht vrijdagochtend, toen bleek dat het 'toverbord' terug werkte.  Het digitale lesgeven kan terug beginnen.  En hoe!  Een geweldige lichting eenaatjes!  Eentje om nu al in te kaderen.  Ze lachten niet met mijn sprong in het diepe water.  Ze leefden mee.  "Is de lamp al gemaakt?", was een vaak gehoorde vraag in de klas.  Ik heb zin in het nieuwe schooljaar.  Ik reken er op dat mijn digibord er ook zo over denkt...


Voor alle duidelijkheid: analoog lesgeven lukt nog.  Het duurde wat langer eer ik vertrokken was.  Ik moest het terug gewoon worden.  Het juiste materiaal er terug bijnemen.  Back to basics voor enkele dagen... het heeft wel wat.  Maar geef mij toch maar het digitale lesgeven.